Proces en gevraagd besluit
Proces
In deze tweede tussenrapportage worden per programma voorstellen gedaan om de begroting 2025 aan te passen naar aanleiding van gebleken afwijkingen in de uitvoering. Om de tussenrapportage te kunnen maken is met alle budgethouders gesproken over de voortgang in de beleidsuitvoering en de eventuele knelpunten in de uitvoering van de begroting 2025.
In dit onderdeel Proces wordt achtereenvolgens de stand van zaken toegelicht op de volgende onderdelen:
- Nieuwe ontwikkelingen en onzekerheden;
- Duiding van de financieel technische begrotingswijzigingen
- Eventuele wijzigingen in de investeringen/kredieten
Daarna wordt het voorgestelde raadsbesluit getoond.
Nieuwe ontwikkelingen en onzekerheden
Geen nieuw rijksbeleid
Na het terugtrekken van de PPV-bewindslieden uit het kabinet Schoof is er sprake van een demissionair kabinet. Als gevolg hiervan worden er geen, of een heel beperkt aantal, nieuwe beleidsvoorstellen gedaan. Daarmee is er weinig zicht op vooruitgang in een aantal bepalende dossiers voor de gemeentefinanciën. Dit betreft met name de zogenaamde Ravijnjaren in het gemeentefonds en de dossiers in de jeugdzorg. Voor de jeugdzorg geldt dat het overleg tussen VNG en Kabinet wordt voortgezet in het overhedenoverleg van augustus. De gemeenten verwachten in dat overleg een verdere verduidelijking van de financiële situatie. Begin september heeft de VNG gemeld dat het kabinet de eerder door de Commissie Van Ark geadviseerde compensatie voor de tekorten 2023 en 2024 aan de gemeente beschikbaar gaat stellen. Landelijk is hiermee € 748 miljoen gemoeid. De verwerking hiervan komt aan bod na een officieel bericht van het rijk. Hopelijk is dat nog voor de behandeling van de decembernota 2025.
Het eerste moment waarop nieuwe informatie wordt gegeven is de derde dinsdag van september, Prinsjesdag, als de miljoenennota 2025 wordt gepresenteerd. Over de effecten van de presentatie op prinsjesdag wordt de gemeenteraad geïnformeerd via een raadsinformatiebrief, dit gebeurd nog voor de behandeling van de tweede tussenrapportage in de gemeenteraad.
Schade oeverbeschoeiing Willem Alexanderhof
De schades aan de oeverbeschoeiing Willem Alexanderhof zijn via een raadsinformatiebrief onder de aandacht gebracht van de gemeenteraad. In de brief is aangegeven dat nader onderzoek nodig is om tot een volledige beoordeling te kunnen komen. De kosten van dit onderzoek zijn deze rapportage verwerkt.
Verwacht financieel beeld jeugdzorg (momenteel in nader onderzoek)
Sinds de eerste tussenrapportage (peildatum april 2025) zien we dat de ontwikkeling van de kosten in de jeugdzorg stabiliseert. Dat betreft zowel de prijzen als het aantal indicatiestellingen. We zijn blij met deze ontwikkeling omdat hiermee zichtbaar wordt dat de inspanningen om de jeugdzorg in de grip te krijgen vruchten gaan afwerpen. Nog steeds geldt de financiële uitkomst voor 2025 niet met voldoende zekerheid kan worden geprognosticeerd. Dit is omdat er sprake is van openeinde regelingen en de ervaring uit eerdere jaren niet positief was. In de decembernota wordt een indicatie gegeven van de prognose. Op dit moment is het beeld dat de afwijking binnen een redelijke marge (1 -2 %) van de begroting zal liggen.
Stand van zaken beheersmaatregelen sociaal domein
Er is in 2025 voor € 3,2 miljoen aan beheersmaatregelen opgenomen binnen het sociaal domein. De verwachting is dat een groot deel hiervan haalbaar is. Bij de jeugdzorg lijken we de beheersmaatregel te halen op basis van de huidige gegevens. De maatregelen op het gebied van bedrijfsvoering WMO en het doelgroepenvervoer lijken we niet te halen. Voor het doelgroepenvervoer wordt momenteel onderzoek gedaan naar regionale mogelijkheden. Het doel is om samen tot toekomstvaste mobiliteit voor alle inwoners te komen, de gevolgen hiervan zijn niet in 2025 gerealiseerd. Totaal lopen we op deze onderdelen een risico van ca. € 0,85 miljoen. In de decembernota 2025 komen we hierop terug.
Specifieke projecten
Gevelrenovatie
De projecten voor gevelrenovatie zijn voor € 2,5 miljoen opgenomen in de begroting. De hieraan gekoppelde subsidieregelingen maken het niet mogelijk om dit bedrag voor 2026 volledig te kunnen vastleggen met verplichtingen en subsidie toekenningen. Er wordt een voorstel voorbereid voor de decembernota om een bestemmingsreserve in te stellen zodat de beschikbare middelen niet elk jaar voor schommelingen in het resultaat zorgen.
Buurthuizen
De gemeenteraad heeft in 2024 een bedrag van € 400.000 vrijgemaakt voor een impuls in de buurthuizen. Deze middelen worden onder andere aangewend om aanpassingen te doen die leiden tot terugdringing van de vaste lasten in de vorm van energiebesparing. Gestreefd wordt naar het nog in 2025 aanbieden van een uitgewerkt voorstel voor de besteding van deze middelen.
Financieel technische wijzigingen
In de verschillende programma's zijn wijzigingen met een financieel technische karakter verwerkt. Dit zijn wijzigingen die noodzakelijk zijn om de begroting aan te passen aan de baten en de lasten die voor de doelstellingen beschikbaar zijn, zonder dat hiermee het beleid en het begrotingssaldo wijzigt. Hieronder de belangrijkste posten:
Programma 1
- Regionale samenwerking en het programma Vitale regio's: € 0,5 miljoen toename
Programma 2
- Hotel en accommodatieregeling: € 0,3 miljoen toename
- Rijksbijdrage IZA: € 0,3 miljoen afname
- Rijksbijdrage Kinderopvang Toeslagenaffaire: € 0,1 miljoen toename
Programma 3
- Bijdrage rijk en provincie Maritiem Cluster: € 0,2 miljoen toename
- Netto i.p.v. bruto opnemen Grondexploitatie € 3,7 miljoen afname
Programma 4
- Rijksbijdrage onderwijsbeleid: € 0,4 miljoen toename
- Rijksbijdrage Sport: € 0,1 miljoen toename
De stijging van de uitkering uit het gemeentefonds wordt niet als financieel technische post gepresenteerd.
Kredieten
Er zijn in de periode sinds de eerste tussenrapportage geen nieuwe kredieten vastgesteld door de gemeenteraad, waardoor de kredieten ongewijzigd zijn gebleven.
Ten behoeve van de decembernota vindt in september 2025, mede met oog op jaarafsluiting 2025, een nieuwe actualisatieronde plaats die is gericht op voortgang in de bestedingen en een bijstelling van de ramingen in de decembernota. De daadwerkelijke investeringen lopen ook in 2025 achter op de oorspronkelijke raming en de eerste bijstelling. De doorwerking hiervan in de lagere rentelasten is verwerkt in deze tussenrapportage.
Besluitvorming
De door uw raad te nemen besluiten luiden als volgt:
- De tweede tussenrapportage 2025 en de daarin opgenomen bijstelling van de activiteiten voor kennisgeving aan te nemen;
- De in deze rapportage opgenomen mutaties in de reserves vast te stellen. Het overzicht van deze mutaties is te vinden op pagina 19;
- De financiële aanpassingen vast te stellen en de begroting 2025 conform te wijzigen. De mutaties zijn per programma toegelicht en de samenvatting staat op pagina 20 van deze rapportage.